Kontrole krzyżowe – co to jest i kogo dotyczy?
Przedsiębiorca na każdym etapie prowadzenia działalności musi liczyć się z tym, że może zostać skontrolowany przez uprawniony do tego organ podatkowy. Prowadzący działalność gospodarczą mają obowiązek poddania swojej firmy weryfikacji, czy prowadzą ją zgodnie z przepisami prawa. Najczęściej sprawdzeniu podlegają rozliczenia podatkowe przedsiębiorcy. Przy okazji wykonywania kontroli podatkowej, mogą zostać sprawdzeni również i jego kontrahenci. Mówimy wtedy o kontroli krzyżowej.
Czym jest kontrola krzyżowa?
Podczas kontroli podatkowej urzędnicy skarbowi wykonują czynności sprawdzające podatnika. W trakcie ich wykonywania mają prawo żądać od jego kontrahentów okazania dokumentów dotyczących wzajemnych transakcji za kontrolowany okres.
Sam termin „kontrola krzyżowa” nie wynika z ustawy. Jest zwrotem potocznym używanym przez samych podatników, oraz kontrolujących urzędników. W rozumieniu przepisów wynikających z Ordynacji Podatkowej nie jest ona kontrolą, a jedynie czynnością sprawdzającą. Zasady i tryb jej przeprowadzania są regulowane przez Ordynację Podatkową (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.). Jeśli chcesz wiedzieć więcej, odwiedź: http://www.kognitariat.pl/.
Jakie są zasady i zakres wykonywanej kontroli?
Według art. 274c par. 1 Ordynacji Podatkowej organ podatkowy w związku z prowadzonym postępowaniem podatkowym, bądź kontrolą podatkową może zażądać od kontrahentów przedstawienia dokumentów tylko i wyłącznie w zakresie objętym kontrolą u podatnika celem sprawdzenia ich prawidłowości, oraz rzetelności. Z przeprowadzonych czynności sporządzany jest protokół, który kończy kontrolę.
Analizując dalej w oparciu o powyższy przepis, organ podatkowy może prowadzić kontrolę krzyżową tylko w sytuacjach związanych z określonymi postępowaniami kontrolnymi, które wykonują u podatnika. Chodzi tu o:
- postępowanie podatkowe (które kończy się wydaniem decyzji przez organ podatkowy);
- kontrolę podatkową (sprawdzenie wywiązywania się podatnika z obowiązków, które wynikają z przepisów prawa podatkowego).
Urzędnicy mają prawo sprawdzać jedynie te dokumenty, które mają związek przyczynowy z przeprowadzanymi transakcjami podatnika z danym kontrahentem w okresie, który został objęty kontrolą. Do dokumentów, które mogą zostać objęte sprawdzaniem należą:
- faktury zakupu i sprzedaży,
- rejestry, oraz deklaracje VAT,
- dowody zapłaty podatku,
- umowy.
Warunek - dokumenty muszą być nierozerwalnie związane z przeprowadzaną u podatnika kontrolą. Jakie to mają być dokumenty, kontrahenci dowiadują się z pisemnego wezwania, na którym również powinna znaleźć się informacja, w jaki sposób mają one być dostarczone do urzędu. Kontrahent może je:
- przedłożyć osobiście w urzędzie;
- dostarczyć przez pełnomocnika;
- przesłać pocztą.
U kogo może być przeprowadzona kontrola krzyżowa?
Organ podatkowy może przeprowadzić kontrolę krzyżową jedynie u tych kontrahentów podatnika, którzy wykonują działalność gospodarczą. U pozostałych podatników (osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej) nie ma możliwości przeprowadzenia takiej kontroli.
Wobec kontrahenta, który już raz był sprawdzany podczas kontroli krzyżowej, może być w przyszłości przeprowadzone postępowanie kontrolne za okres, który już był objęty kontrolą. W szczególności w sytuacji, kiedy zostały wykryte pewne nieprawidłowości.
Kto może spodziewać się kontroli krzyżowej?
Przede wszystkim przedsiębiorcy:
- prowadzący działalność w branży, tzw. wysokiego ryzyka i świadczący, między innymi: usługi budowlane, transportowe, handlowe, obrót paliwami,
- wystawiający dokumenty, które budzą wątpliwości, jak na przykład: faktury wystawiane ręcznie, faktury wystawiane przez podatnika, który nie jest płatnikiem podatku VAT, faktury wystawiane na bardzo wysokie kwoty.
Podsumowanie
Przeprowadzając kontrolę krzyżową, urzędnicy nie mogą żądać innych dokumentów, które nie są powiązane z prowadzonym postępowaniem lub kontrolą podatkową. Ponadto nie mają prawa badać poprawności rozliczeń podatkowych.
Kontrole krzyżowe mogą być powodem do wszczęcia kontroli podatkowej u kontrahenta, o ile czynności sprawdzające wykazały występowanie pewnych nieprawidłowości.
Jeśli szukasz profesjonalnej obsługi finansowej działalności, zachęcamy do kontaktu z warszawskim Biurem Rachunkowym Kognitariat: http://www.kognitariat.pl/kontakt/
